ИЙМАНДАН СОРА – ИЛМУ… (Балк.) - Официальный сайт поэта Кязима Мечиева

Поиск

«ИЙМАНДАН СОРА – ИЛМУ…»

Кязим хажини къаллай адам болгъанын игирек билирге сюйгеннге ма бу мен тёбен эсгерлик шарт окъуна тамамды. Бир жол, Кязим хажини сагъына келгенибизде, Шауаланы Миналдан манга быллай бир сейир зат айтды.

«Кязим сабий заманда, тенглери бла талада ойнай тургъан жерлеринде, эл аягъында аш юлешине тургъан хапар келеди да, бары да ары къуюлуп кетедиле. Кязим а, аякъчыгъындан болалмай, къалып къалады. Сора, алайны келе тургъан бир атлыны кёрюп, анга: «Мен уллу жаш болуп, арабчагъа иги юйренсем, – дейди, арабча юйрене тургъан заманчыгъы болады да, – сени ючюн Къуранны он кере окъурма, мени ол аш юлешиннген жерге элт», – деп тилегенди. Атлы да, сабий жашчыкъны ол таза сёзюне ышарып, Кязимни ол аш юлешиннген жерге нёгерлеринден эсе алгъаракъ окъуна жетдиреди. Кязим да, дейди, уллу болгъанында, ол киши ючюн деп, Къуранны он кере окъуп чыкъгъанды».

Ма он жыл андан бери, бу зат эсиме тюшген сайын, сейир этгенлей турама. Мен сейир этген не! Жюз бла эки жыйырма жыл чакълы заманны ичинде ол шарт Кязимни эллилерини эслеринде унутулмай тургъанын айтсанг а! Сабийлигинде берген сёзюне къартлыгъында да табыла билген Кязим! Ол сабий тазалыкъ Кязимни жюрегинде къартлыгъына дери сакъланып тургъаны сейирди да! Кертиси бла да, бу башхалагъа ушамагъан бир тауушлукъ адам болур эди ансы. Къаллай тазалыкъ, къаллай кертилик, къаллай адамлыкъ, акъыл-эс болургъа керек эди ол ачыкъ жюрекде! Ол шарт окъана тамам эди адамны атын ёлюмсюз этерге. Десем да, турады да айтылып сау бир жюз бла экижыйырма жыл чакълы заманны! Атам-анам ючюн деб а ненча кере окъугъан болур эди Къуранны! Кесилиги ючюн а?..

Берген сёзюне алай табыла билген, Къураннга, диннге аллай ийнаныуу болгъан!..

Да, хоу, Кязимча закий акъылманны жаланда аллай жюрек, аллай ниет ёсдюрюрге боллукъ эди!..

Китапды Кязимге хар нени да башы. Сабийлигинден башлап – къартлыгъына дери, къартлыгъындан сора да…

«Амал эт, эркинлик къолдан кетгинчи!» Амалы – Китапха жазыллыкъ затладыла – сууабы, этген игиликлери… «Эркинлик» дегени уа – жашау кеси!

Кязимни ангыламында жашау – ол эркинликди. Адамны дуниягъа келгени – эркинликге келиудю. Кеси башыны иеси, бир Аллахдан сора, адам кесиди. Анда иеси уа – мында этген ишлери.

Бу эркинлик санга ёмюрге берилмегенди, амал эт, эркинликден кетгинчи. Кетген а этерикбиз. Анда «эркинлигинг» мында ишинге кёре боллукъду. Анда «кёр шошлугъу уянырыкъды» къабыргъада эшик ачыллыкъды. Соруучула кирип келликдиле… Амал этген эсенг – онг жанындан келир сени Китабынг. (Анда да – Китап!) Амал этмеген эсенг а – «Китабынгы солдан алып келирле, «Окъучу!» – деп, бетин ачып берирле». Окъусанг а – амал этмегенинг жазылып!..

Олму тюйюлдю поэзия? – диннге ийнанмай, башхача ангыларгъа сюйгеннге? Ийнанмазчамыды не уа?..

Кетгенде да эркинликден кетеди адам. Тутулады… Сора ангылайды: мынды эркинлиги – ол азатлыкъ эди. Анда эркинлиги уа – мында жашаууна бичилген багъасы чакълы бир болгъанын…

Алыкъа хар зат да кеси къолунгдады.

Жаханим азабындан къутхарлыгъынг да… Ол а неди? Ол а – окъууду!

Окъусанг – Къуран анда нёгер болур…

Къуран нёгери болгъаннга уа – жаханим жокъду! Къуран – окъууну, билимни белгисиди. «Не ючюн Аллах кёкню, жерни жаратды?» Соруууна кеси жауап этеди:

Бизни ючюн Къуран, китап эндирди,

Гюнях, сууап, ахшы, аман билдирди…

Кязим ийманны бла илмуну неден да бийикге кётюреди:

Иймандан сора илму –

Хар ахшылыкъны башы,

Аллах сюйген адамны

Илму болур жолдашы.

Жахилни Аллах да сюймейди. Аллах да билимлини сюеди.

Анданмы адыргы этеди Кязим:

Китап окъуй билген – аз,

Жахил жарлы халкъыбыз,

Жашайбыз, тогъубуздан

Кёп болгъанлай ачыбыз. – деп?

Былай къарагъанда, бу тизгинледе не поэзия эслерге боллукъду, дерсе. Мен да кёп заманны алай сунуп тургъанма. Окъуй билген аз, халкъ жахил, къарангы, къарны тоюп жашагъан адамдан эсе ачыбыз кёп дегенча. Кязим а башха «ачлыкъны» юсюнден айтады – билим ачлыкъны, билимлибизден – билимсизибиз (тогъубуздан ачыбыз) кёп болгъанын.

Иги эслеп къарагъыз: «китап… жахиллик… жашайбыз – тогъубуздан кёп болгъанлай ачыбыз». Билим ачлыкъ бла къарын ачлыкъны бирлигинден чыгъады бир сейир фикир.

«Китап окъуй билген аз!» деп жарсыгъан Кязим…

«Эфендиле жарамайла, Китаплагъа къарамайла…» – дей тургъан…

Халкъына хайырны китаплада излейди – билимде:

Жарлы халкъым, кёп китапла окъудум,

Андан санга хайыр чыгъар деп турдум.

Ненча сёзю, аманаты, осуяты барды окъууну, билимни, китапны сартындан! Къаллай хурмети – окъуулу, билимли адамлагъа! «Терк башында билим алгъан» Чёпеллеу эфендиге, Дагъыстаннга барып, «жахилликге дарман излеген» (!) Хажи Локъманнга, «хар илмуну тамам билген» мубарик Сагъит эфендиге, «китапланы терк окъугъан» Шауаланы Керимге, Къайсыннга аталып жазгъан назмусунда да халкъына «аман китап» бергенин энчи белгилегенди! Кёз тиймесин дегенча айтханды.

«Къазахстанда да китапла жыйышдырыргъа кюреше эди…Жокъ эди китап окъугъандан сюйген заты… Кязим ёлгенде, къабырыны баш жанына китапларын да салгъан эдиле…»

Жашауун «тамамлагъан» назмусунда да «кёп китап окъугъанын» эсгереди:

Мен бир инсан. Жашадым, жанды отум.

Темир да тюйдюм, кёп китап окъудум…

Халкъыбызны кёчюргенлеринде, хар бири жолгъа бирер зат алыргъа кюреше эди. Кими жан къалдырлыкъ зат, кими эсде къаллыкъ зат…

Кязим а не алгъан болур эди биргесине?

Кязим хажини къызындан туугъан Солтанланы Юзейирге Кязим аппасыны кёчген сагъатын сорама. Да бек сейир зат айтхан эди.

«Кязим, тата, мен, алтыжыллыкъ, – биз ючюбюзден сора юйде киши болмайды. Келелле бир заманда солдатла… Биз, сабийле, бизге укол этерге келген сунуп, тёгерекге чач-тюк болабыз. Таш-агъыч артына бугъабыз. Къуууп жетип, тауукъ балаланыча жыйышдыргъан эдиле… Машинагъа жюклеп тебирегенлеринде, Кязим, къадалып, китапларын алыргъа кюрешеди. Бир китап къысымны алып арбазгъа чыгъар да, солдатла Кязимни къолундан китап къысымын бери тартып алгъан заманда, китаплары жерге тёгюлелле да къалалла. Жер къаны болалла… Кязим да, тыягъы къолундан тюшюп кетип, жыгъылады. Тёрт аякъланнганлай, китапларын жыяргъа кюрешеди. Солдатла къоймайдыла муну. Бу да къолуна алгъанын – ала да тарта, сыйыра, бир жанына быргъай… Аякълары бла ура… «Давай, старик, давай!..» – дей, ары-бери соза… Кязим жилягъан эди алайда… Аман жилягъан эди!.. Мен да, солдатла алай артыкълыкъ этгенлерине тёзалмай, къычырыкъ-хахай этеме… Алай ким болушурукъ эди бизге!.. Дуния жиляу-сыйыт болуп тургъанда!..

Марап туруп, солдатла кёрмеген заманда, чабып, Кязимни бир китабын алып, къойнума букъдургъан эдим… Артда, вагоннга жюкленип бара туруп, ол китапны Кязимге бергенимде, жарыгъан эди. «Ай, иги жашым сен!.. Ай, иги жашым сен!.. Не иги этдинг! Не иги этдинг! Дин китабымы келтирдинг, жашым! Дин китабымы келтирдинг!..» – дей, мени къойнуна къысып, башымы сылай, бизни къайры эсе да бир къарангыгъа алып кетген эдиле…»

Абдуллах Бегий улу.

КЯЗИМНИ ДИН НАЗМУЛАРЫ

* * *

Иймандан сора илму –

Хар ахшылыкъны башы.

Аллах сюйген адамны

Илму болур жолдашы.

КЁЧМЕНЛАНЫ ИСА ХАЖИНИ НАЗМУСУ

Иса хажи айтханды:

«Биз Меккагъа барайыкъ,

Мухаммат файгъамбаргъа

Салауатла салайыкъ.

Уллу Аллахны жолунда

Тазаланып къалайыкъ,

Хар муслимге болуп сакъ, –

Тюз ниетден къарайыкъ».

Жолугъуп муслимлеге,

Саламлаша баргъанбыз.

Аллах-Карим жолунда

Жаназыла къылгъанбыз.

Иса хажи айтханды:

«Биз Меккадан келебиз,

Жахиллени барына

Тюз шагъатлыкъ этербиз.

Ийнанмагъан болса уа,

Уллу Аллах кёреди.

Муслийманны барына

Шафауатын береди».

Уялмагъыз, адамла,

Нюр Меккагъа барыргъа,

Хукмучуну юйюнде

Сууаплыкъла алыргъа.

Иса хажи айтханды:

«Биз Мисирге барайыкъ,

Суусуз-юзмез жоллада

Уллу Аллахны таныйыкъ...»

Сагъыннганбыз Аллахны,

Кааба ташны кёргенбиз,

Бызынгыда къартлагъа

Земзем суу келтиргенбиз.

Аллахны жолу бла

Барыр кюннге жетгенбиз,

Меккадан, Мадинадан

Нюрле алып келгенбиз.

Сан минг адам кёргенбиз,

Тамашагъа къалгъанбыз,

Андан сора ниетни

Хакъ жолуна бургъанбыз.

* * *

Бир Аллахдан киши жугъун жашырмаз,

Гюняхлыгъа жаннет эшик ачылмаз.

Сокъураныр Ибилисге алдатхан,

Себеп болмаз къыямат кюн Аллахдан.

Ахыратда азап токъмакъ тийдирир,

Андан сора жаханим от кюйдюрюр.

Харам болур кеси кесин ёлтюрген,

Тиширыугъа саякъ ниет келтирген.

Къайтышханнга болур кечим, мархаба,

«Аллах бир» деп, кёлюн анга салгъаннга.

Сауал жокъду мурдаргъа жол къояргъа,

Муслийманнга муслийманны жояргъа.

1899

* * *

Бу дунияда сакъ болайыкъ намазгъа,

Къыямат кюн жаханимге бармазгъа.

Бек тутайыкъ оразаны, рекятны –

Къыямат кюн сен табарса хар затны.

Ойлашмасанг бу дунияны халындан, –

Кёзюнг тоймаз бу дунияны малындан.

Чархынг къоркъмаз жаханимни отундан,

Айланырса, шайтан сюрюп артынгдан.

Аллах, мени сен иймандан айырма,

Мен жарлыны дин исламдан айырма...

Топурагъынг басар мени санымы,

Кяфырлыкъгъа къыйнап алыр жанымы.

Атам, анам билмез анда халымы,

Къара жилян ичер анда къанымы.

Гюняхланы тар къабырда жетдирир,

Намазланы къызгъан темирде этдирир.

Хар намазын къатлап-къатлап тёлетир,

Ургъан сайын сен жарлыны кюл этер.

Кёрмеймисе адамланы кетгенин,

Къолларына не зат алыл элтгенин?

Муслийманла, ийман жолгъа къайтайыкъ,

Тоба этип, «Аллах, Аллах» айтайыкъ.

* * *

Бу дунияда ким, бай болуп, менсинмеди?

Жашау излеп, кюрешледе ким кюймеди?

Жаланнгачлыкъ, ачлыкъ, бушуу ким кёрмеди?

Бир тау къоймай, бийигине ким ёрледи?

Къайсы факъыр артмакъларын унутду?

Къайсы залим бар душманын къурутду?

Аны ючюн а барабыз биз къуюла –

Алай татлыды ахырзаман бу дуния!

* * *

Байгъа сен байлыкъ кёп бердинг,

Жарлыгъа тарлыкъ тежединг.

Аллах, олмуду тюзлюгюнг,

Биз жарлылагъа берлигинг?

Кючлюге сен кюч къошаса,

Кючсюзню унутуп къояса.

Аллах, олмуду къадарынг,

Биз жарлылагъа мадарынг?

Жауунну кёлге тёгесе,

Жарлыны жерге кёмесе.

Аллах, олмуду буйругъунг,

Ёмюрге этип турлугъунг?

1900

* * *

Жарасы болмай – жюреги кюймез,

Тыякъ тиймеген – зулмуну билмез.

Къан жараладан, тыякъдан бездик.

Аллах, кёресе, барына тёздюк.

Аллах, кёресе, барына тёздюк,

Барына тёздюк, къайдады тюзлюк?!

Огъесе, анга къарымай кючюнг,

Бизними къыйнайса бары да ючюн?

* * *

«Сюйгенлеге узакъ тюйюлдю Багъдад», –

Дейдиле, Арабда шахарны махтап.

Мен да келдим, Кааба ташха баш урдум,

Бу сыйлы къабырны аллында тохтап.

Файгъамбарны сыйлы жерин таныдым,

Тобукъланып, намаз этдим, жарыдым.

Кёп шыйыхла болуп кетген бу юйде

Кёзюм кёрдю бий Аллахны жарыгъын.

Межгитледе намаз минчакъ санадым,

Михрапдан ууаз эшите, кёп къалдым,

Бу жабышмакъ тыягъыма тыянып,

Шыйыхлача, Кааба ташха къарадым.

1902, Багъдад

* * *

Муссаны къатлап, Тур таууна чыкъдым,

Файгъамбардан изми излеп, талчыкъдым,

Тобукъланып, къол жайып тилек этдим,

Изми жокъ, мухажир азабын чекдим.

Турдан къарадым, Иричи башындан

Элге къараучумча эрттен чагъында.

Кёрдюм: адамла – палах тузагъында,

Аллахны жууугъунда, узагъында.

Кёреме: кёпдю бахча, ашлыкъ, сабан;

Жокъ къуллагъа белни тюзетир заман.

Тохтагъаннга бай кётюреди табан,

Жарлыны сабийи ач, юсю жалан.

Жер иеси – жут, тебинеди кёзге,

Амал жокъду жарлыгъа ишлемезге,

Мангылайгъа жазылгъанын кёрмезге,

Ишлей-ишлей, аман бла ёлмезге!

Араб жерин къыдырып, аны кёрдюм,

Тур таууна кёп къарап, сейирсиндим:

«Жер къайда да не ариу эди!» – дедим.

Аллах, сен барын адам ючюн бердинг.

Да сора былай къыйынлы некди ол?

Кёзю сокъур, кёлю такъыр некди ол?

Туууп, жашап, былай факъыр некди ол?

Юйсюзледен, факъырладан толуп жол?

Аны кёре, жюрек жауум бошалды,

Аллах бла узакъ болду ушагъым.

Къарыусузгъа инжиуде жокъ къошагъым,

Жел кюйдюрген къуу агъачха ушадым.

1902

* * *

Арабда да шашхынланы кёрдюк биз,

Ала кибик, шашхын болуп келдик биз.

Керти къулла, – дуниялыкъдан азатла, –

Жаннет излеп, кюн кёрмеген жазыкъла.

Къуюлгъанбыз муслийманла жоллагъа,

Эшикдеди юйде кюню болмагъан.

ИЙНАНМА ДУНИЯГЪА

Дуния бла бек дос болуп не этерсе?

Бир кесекге бу дунняны элтирсе.

Душман болуп, айырылып кетерсе, –

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Шат болурса, къууанырса, кюлюрсе,

Тауусулмаз узакъ ёмюр тилерсе,

Барын къоюп, къара жерге кирирсе, –

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Жан алмакъны халларындан безерсе,

Азырайылны кёрсенг, умут тизерсе.

Дуниядан къууанчынг бла кетерсе.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Азырайыл келир, алыр жанынгы,

Жан алгъанда къалтыратыр санынгы,

Жууукъларынг талар жыйгъан малынгы.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Сенден Адам ийнамлы эди – айырды,

Кёрдюнг – Хауагъа да не ишле буюрду,

Ненчауланны, алдап, жерге кийирди.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Бир файгъамбар мында отан этмеди.

Ненча алим муратына жетмеди!

Ненчауланны умутлары битмеди!

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Айырмады не къул, не бий, не залим,

Мухаммат къалмады мында, не Алий,

Къарачы сен – къоярчамыды хали?..

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Бир бирлерин артда къоюп кертиле,

Абу-Бекир, Омар, Осман кетдиле,

Алдауду бу сени кибик кёплеге.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Юч жыйырма тёрт минг набий къойлады,

Ненчалары кетгенде да – тоймады.

Бирине да дуния: «Тохта!» – демеди.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

Сен турурса къардаш болуп, дос болуп, –

Ол да санга къадалгъанлай, къаст болуп.

Ахырында сен къалырса тас болуп.

Ийнанма дуниягъа: алдар ол мискин.

* * *

Аллах, сен кеч: сейир этгеним уллу:

Санга табына эсе адам улу,

Мухажирле, хаж къылыргъа келгенле,

Патчахла да эселе сени къулунг,

Сен жаратдынг эсе жанланы барын,

Кырдыкланы, ташланы, жер сууларын,

Сангыраула, сокъурла, гитче-уллу

Санга санай зселе жарсыуларын,

Сёзюнгю да айтдынг эсе Мухаммат

Алейхусаламгъа сен, берип къууат,

Ол эсе сени бу жерде келечинг,

Ол эте эсе ишибизге сауал,

Сора нек юлешинеди сени сёзюнг,

Жюрекледе къалдырмайын бир тёзюм?

Кими – сюфю, кими шейит, кими сюннет,

Барын кёре, тынгылайса сен ёзюнг?!

1904

* * *

Хаж къылгъан иги, – дауум жокъ анга,

Тийишлиди хаж къылыу инсаннга.

Алай ачыкъды Кязимге бу зат:

Адам жюреги Каабадан узакъ.

Жолу да къыйын – сыйрат тарынлай,

Кимлери ёталыр, барырмы абынмай?

Минг бир эшити, бу деп танылмай,

Кимлери ачып, барыр жангылмай?

Кааба ташха жол салдым мен мискин,

Жеталырмамы, болурму изми?

Мухажир жолда айтады Кязим:

Билмейди, харип, билмейди ёзюн.

* * *

Къачханнга – къач, къутул деген Аллах,

Къуугъаннга – къуу, жет, кем деген Аллах,

Къачханны, къуугъанны да биргесине

Узакъгъа, кенгнге жетген Аллах.

Мени биргеме намаз къыласа,

Кёзюме, къашыма къарап тураса,

Мен кёрмейме, сен туурадаса,

Ийнегими саусам – къууанаса.

Тик арбазыма къарангы тюшсе,

Сени къачынг – кюн жарыкъды бизге,

Шош къарайса къыйынлы жерибизге,

Сенге бюсюремейсе хатерибизге.

Акъ къаяла башындан жол саласа,

Жауун булутла къаралып чыкъсала.

Элия отла жашнап чакъсала,

Иебиз санга жалынчакъ салам.

Билебиз сени барлыгъынгы,

Кёребиз кючюнгю, жарыгьынгы,

Аны ючюн айтабыз тарыгъыуубузну,

Кетмеген, азаймагъан жарсыуубузну.

Зинданда жесирни таукеллиги,

Шашхан къулну умуту, къайтышыуу,

Сау адамны тилеги, ашы-сууу,

Аллах, жокъду бизге ашыгъыуунг!

Барына кёл берирге жарагъан,

Къаяладан, сууладан да къарагъан

Аллах, къайгъырмадынг шо бир кере,

Кязим жилягъанда, терсликни кёре.

Зинданнга тюшдю ийман нёгерим,

Хан къаласына, кёкге ёрледи,

Аллах, барына кёзлеринг жютю, –

Жерде зулмуну бир нек кёрмединг?

Санга тарыгъа, жалбара къарыйбыз,

Себеплик жокь, тарыкъгъандан арыйбыз,

Аллах, энди ахырыбызгъа тыяндыкъ,

Жокъмуд сенден, жокъмуд бизге тыянчыкъ?

* * *

Бир Аллахны ташда, сууда излейбиз,

«Терекде да, кырдыкда да – Ол!» – дейбиз.

Аллах керти жюрекледе болгъанын

Унутабыз, сурай келсек – билмейбиз!

1905

* * *

Къарындашым, тынгыла манга:

Бир хапар айтайым санга,

Сен шексиз ийнансанг анга –

Кече жукъламазса тангнга.

Ёлюм келир бизге билмей,

Алып кетер бизни сюймей,

Биз барырбыз жиляй-кюлмей,

Киши къалмаз мында ёлмей.

Къангагъа салып жуудурур,

Басхычха салып къуудурур,

Юсюбюзге къум къуйдурур,

Мункар, Накирге буюрур.

Мункар, Накир келир бизге,

Сууал этер бизге, сизге,

Бюсюремей сёзюбюзге,

Тебинирле кёзюбюзге.

Биз не этербиз ол заманда, –

Бизде къарыу къалмагъанда?

Жууабыбызны алмагъанда,

Бир болушлукъ болмагъанда?

Къысса бизни къабырыбыз,

Нечик тёзер сабырыбыз?

Юфгюрюлгенде сурубуз –

Биз къымыжалай турурбуз.

Сюрдюрюрле артыбыздан,

Жюкле салыр сыртыбыздан,

Терле агъар чархыбыздан,

Айырырла жартыбыздан.

Бу ишлени биз кёре туруп,

Нек жюрюйбюз ёре туруп,

Не этерикбиз ёле туруп,

Жаныбызны бере туруп?

Биз кёрлюкбюз бу халланы,

Биз берликбиз бу жанланы,

Къоярыкъбыз бу малланы,

Чиритирбиз бу санланы.

Нек жаншайса, Кязим харип,

Гъафилликге мугътариф,

Кёп гюняхлагъа мугътариф,

Кечсин гюняхларын Латиф.

Аллах аны керти этсин,

Муратлагъа тамам элтсин,

Сыйратындан чабып ётсюн,

Ахырда жаннетге кирсин!

* * *

Къарындашым, беш намазны, кел, таны, –

Беш намазны къылмаучуну – бил аны, –

Бетинде болмаз аны халал къаны,

Харамдан тыйылмаз аны хар саны.

Не харипди беш намазны этмеген,

Китап айтхан къулагъына ётмеген,

Бу дунияда муратына жетмеген,

Ёле туруп, ийман бла кетмеген.

Бир сагъатны ырахатланып жашамаз,

Бар малындан, кёзю къыйып, ашамаз,

Бу дунияны къайгъысындан бошамаз,

Этген иши шериатха ушамаз.

Ахыратын дуния малгъа ол сатар,

Жассы намаз этмегенлей ол жатар,

Узунуна жатып жукълар, сын къатар,

Жукълай кетсе, бир заманда танг атар.

Кюн тийгинчи кие билмез кёлегин,

Къууандырыр кяфыр шайтан халегин,

Мудах этер сууап жазгъан мёлегин,

Ашар-ичер, тамам этер керегин.

Ашап битсе, ныгъышлада олтурур,

Ныгъышланы фитна бла толтурур.

Аман тилин фитна сёзден тыялмаз,

Аллах къарап кёре турса уялмаз.

Аллах, кюч бер Китап айтханны этерге,

Къыямат кюн жаннетлеге кетерге.

* * *

Ажал деген хапар берип келмейди,

Болжал тилегеннге – болжал бермейди.

Патчахны да патчахлыгъын билмейди,

Жетишгенде, жанын соруп алмайды.

Патчахды деп, анга хурмет этмейди,

Хурмет этип келсе, элтмей кетмейди.

Ултха берсенг – унутдум деп кетмейди,

Туура бир такъыйкъа болжал этмейди.

Сыйлылыкъдан къоя болса биреуню,

Ажал къабыл эте болса тилеуню, –

Расулланы къояр эди – элтгенди,

Къоймай, экен, кезиу бизге жетгенди.

Бугъуп, къачып не дау этип жюрюрсе,

Бош жер сунуп, аны юйюне кирирсе.

Анда да сен хыр-хыр этип ёлюрсе,

Жанынгы да бу халлада берирсе.

Бир Аллахдан башха – барын жыгъады,

Акъгъа чёргеп, къара жерге сугъады.

Бу халланы ойлашмайса, телисе,

Бир Аллахны аллына бир келирсе.

Амал эт сен, ажал санга жетгинчи,

Жашлыгъынг да сенден къуру кетгинчи.